W niniejszym numerze „Weterynarii w Terenie” zamieszczono szereg artykułów dotyczących chorób bydła. Na szczególną uwagę zasługuje publikacja autorstwa prof. Edwarda Malinowskiego dotycząca problemu mastitis u bydła mięsnego, którego hodowla ostatnio prężnie rozwija się w naszym kraju. Ponadto należy polecić pracę zbiorową zespołu autorów pod kierunkiem prof. Krzysztofa Lutnickiego z Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie dotyczącą wrzodów trawieńca u cieląt ras mlecznych. W artykule tym podano najważniejsze informacje dotyczące przyczyn, przebiegu i rozpoznawania wrzodów trawieńca u bydła mlecznego.Wszelkie aktualne problemy zdrowotne notowane u bydła, omawiane na łamach różnorodnych periodyków, do których dołączyła również ostatnio „Weterynaria w Terenie”, są godne polecenia. W tym duchu są również organizowane coraz częściej konferencje naukowe prezentujące szerzej
»
W niniejszym numerze „Weterynarii w Terenie” zamieszczono szereg artykułów dotyczących chorób bydła. Na szczególną uwagę zasługuje publikacja autorstwa prof. Edwarda Malinowskiego dotycząca problemu mastitis u bydła mięsnego, którego hodowla ostatnio prężnie rozwija się w naszym kraju. Ponadto należy polecić pracę zbiorową zespołu autorów pod kierunkiem prof. Krzysztofa Lutnickiego z Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie dotyczącą wrzodów trawieńca u cieląt ras mlecznych. W artykule tym podano najważniejsze informacje dotyczące przyczyn, przebiegu i rozpoznawania wrzodów trawieńca u bydła mlecznego.Wszelkie aktualne problemy zdrowotne notowane u bydła, omawiane na łamach różnorodnych periodyków, do których dołączyła również ostatnio „Weterynaria w Terenie”, są godne polecenia. W tym duchu są również organizowane coraz częściej konferencje naukowe prezentujące szerzej najważniejsze problemy z zakresu chorób bydła o największym znaczeniu ekonomicznym. Jedną z takich inicjatyw była Międzynarodowa Konferencja Naukowa zorganizowana przez Zakład Chorób Bydła i Owiec PIWet – PIB w Puławach w kwietniu br. Temat przewodni Konferencji brzmiał: „Najważniejsze czynniki etiologiczne, patogeneza i najnowsze trendy w profilaktyce i terapii syndromu oddechowego bydła (BRD)”. Owocem wspomnianej wyżej Konferencji było wiele interesujących referatów prezentowanych przez wybitnych krajowych i zagranicznych wykładowców. Część z tych opracowań będzie również prezentowana cyklicznie na łamach „Weterynarii w Terenie”. Spośród nich w niniejszym numerze zamieszczono interesujące prace, przygotowane m.in. przez prof. Zygmunta Kuletę, a dotyczące znaczenia czynników środowiskowych w rozwoju syndromu oddechowego bydła, oraz prof. Jerzego Roli i dr. Mirosława Polaka omawiające szczegółowo rolę najważniejszych czynników wirusowych (IBR/IPV, BVD, BRSV) w etiopatogenezie tej choroby. Ponadto należy też wspomnieć o wiodących czynnikach bakteryjnych decydujących bezpośrednio o charakterze zmian klinicznych i anatomopatologicznych w przebiegu BRD. Na szczególną uwagę zasługują zwłaszcza pałeczki z rodziny Pasteurellacae, a wśród nich zakażenia warunkowo chorobotwórczymi zarazkami, takimi jak Mannheimia haemolytica, Pasteurella multocida i Histophilus somni. Dlatego też kolejna praca zamieszczona w niniejszym numerze, tym razem mojego autorstwa, pt. „Rola pałeczek z rodziny Pasteurellacae w etiopatogenezie syndromu oddechowego bydła” jest próbą podsumowania najnowszej wiedzy odnośnie tej tematyki. Reasumując, mam nadzieję, że niniejsze czasopismo poświęcone lekarzom weterynarii, w którym problematyka chorób bydła traktowana jest jako wiodąca i godna uwagi, znajdzie swoje znaczące miejsce wśród innych pozycji piśmienniczych na polskim rynku.
«
TEMAT SEZONU
autor:
Dariusz Bednarek
str. 6
Choroby układu oddechowego bydła, a w szczególności enzootyczna bronchopneumonia cieląt (EBC), nazywana też syndromem oddechowym bydła (BRD), stanowią obecnie poważny problem zdrowotny w odchowie tych zwierząt zarówno w kraju, jak i za granicą. W wielu stadach cieląt i młodego bydła opasowego zachorowalność przekracza 90% obsady zwierząt, a straty z tytułu upadków i wybrakowań oraz obniżenia przyrostów masy zwierząt są znaczne.
Choroby układu oddechowego bydła, a w szczególności enzootyczna bronchopneumonia cieląt (EBC), nazywana też syndromem oddechowym bydła (BRD), stanowią obecnie poważny problem zdrowotny w odchowie tych zwierząt zarówno w kraju, jak
»
BYDŁO
autor:
prof. dr hab. Zygmunt Kuleta
str. 12
Podstawową funkcją układu oddechowego jest zaopatrzenie organizmu w tlen i wydalenie dwutlenku węgla. Odbywa się to podczas utleniania biologicznego przebiegającego z wytworzeniem dwutlenku węgla, wody, energii chemicznej i cieplnej oraz oddychania komórkowego, zachodzącego w mitochondriach. W tym ostatnim biorą udział enzymy łańcucha oddechowego, enzymy cyklu Krebsa, wytwarzany jest także ATP.
Podstawową funkcją układu oddechowego jest zaopatrzenie organizmu w tlen i wydalenie dwutlenku węgla. Odbywa się to podczas utleniania biologicznego przebiegającego z wytworzeniem dwutlenku węgla, wody, energii chemicznej i cieplnej oraz
»
autor:
Jerzy Rola
str. 18
Syndrom oddechowy bydła (bovine respiratory disease complex, BRDC) jest schorzeniem układu oddechowego o etiologii wieloczynnikowej. Schorzenie to występuje najczęściej u cieląt w wieku 2-4 miesięcy, w okresie, kiedy dochodzi u nich do zaniku odporności biernej. Patogeneza tego zespołu chorobowego jest złożona i obejmuje wzajemne interakcje pomiędzy układem immunologicznym zwierzęcia, czynnikami zakaźnymi oraz warunkami środowiska, w którym przebywa-ją zwierzęta.
Syndrom oddechowy bydła (bovine respiratory disease complex, BRDC) jest schorzeniem układu oddechowego o etiologii wieloczynnikowej. Schorzenie to występuje najczęściej u cieląt w wieku 2-4 miesięcy, w okresie, kiedy dochodzi u
»
autor:
Mirosław Polak
str. 24
Syndrom oddechowy bydła (z ang. bovine respiratory disease – BRD) to choroba układu oddechowego wywoływana przez wiele czynników etiologicznych, zarówno wirusowych, jak i bakteryjnych. Z tego względu występuje powszechnie i stanowi istotny problem zdrowotny, szczególnie w nowoczesnych, wielkotowarowych systemach hodowli i tuczu bydła.
Syndrom oddechowy bydła (z ang. bovine respiratory disease – BRD) to choroba układu oddechowego wywoływana przez wiele czynników etiologicznych, zarówno wirusowych, jak i bakteryjnych. Z tego względu występuje powszechnie i
»
autor:
prof. dr hab. Edward Malinowski
str. 29
Zakażenia i podkliniczne zapalenia gruczołu mlekowego występują u dużego odsetka krów ras mięsnych. Czynnikami etiologicznymi są głównie gronkowce koagulazo-dodatnie i koagulazoujemne, a także paciorkowce i Cor. bovis. Mastitis prowadzi do spadku zawartości białka, laktozy, tłuszczu i suchej masy oraz obniżenia produkcji mleka. Skutkiem stanów zapalnych jest słabszy rozwój cieląt, co wyraża się niższą masą w dniu odsadzenia w porównaniu z cielętami od krów wolnych od infekcji i zapaleń wymienia.
Zakażenia i podkliniczne zapalenia gruczołu mlekowego występują u dużego odsetka krów ras mięsnych. Czynnikami etiologicznymi są głównie gronkowce koagulazo-dodatnie i koagulazoujemne, a także paciorkowce i Cor. bovis. Mastitis prowadzi do
»
autor:
Krzysztof Lutnicki,
Jacek Mochol,
Łukasz Kurek
str. 34
W artykule podano najważniejsze informacje dotyczące przyczyn, przebiegu i rozpoznawania wrzodów trawieńca u bydła mlecznego.
TRZODA CHLEWNA
autor:
Paweł Karbowiak,
Renata Gutowska,
lek. wet. Magdalena Rajska,
lek. wet. Wojciech Kempa
str. 40
Wyrównywanie miotów pozwala zmniejszyć straty prosiąt w okresie karmienia i poprawić plenność loch w stadzie. Pomocna w trakcie łączenia miotów jest synchronizacja oproszeń przynajmniej kilku loch.
autor:
Małgorzata Bednarska,
Michał Bednarski,
Alina Wieliczko
str. 44
Chorobę Aujeszk’yego wywołuje świński wirus herpesvirus-1, który należy do rodziny Herpesviridae. Choroba powoduje zaburzenia neurologiczne bardzo podobne do wścieklizny (stąd nazwa pseudowścieklizna), a także zaburzenia w rozrodzie oraz zaburzenia układu oddechowego. Choroba Aujeszk’yego ma duże znaczenie ekonomiczne w hodowli świń, ale może wpływać także na inne ssaki. Świnie są naturalnym rezerwuarem wirusa choroby Aujeszk’yego i mogą być jego nosicielami. Sporadyczne przypadki zachorowań występują u bydła, owiec, kóz, psów, kotów, lisów i gryzoni.
Chorobę Aujeszk’yego wywołuje świński wirus herpesvirus-1, który należy do rodziny Herpesviridae. Choroba powoduje zaburzenia neurologiczne bardzo podobne do wścieklizny (stąd nazwa pseudowścieklizna), a także zaburzenia w rozrodzie oraz zaburzenia układu
»
DRÓB
autor:
Hanna Czekaj,
Elżbieta Samorek – Salamonowicz,
Wojciech Kozdruń,
Grzegorz Woźniakowski
str. 48
W ostatnich latach w Polsce obserwowany jest gwałtowny rozwój produkcji drobiu wodnego. Wiąże się to ze znacznym wzrostem zagrożenia epizootycznego. Jednym z takich zagrożeń jest choroba Derzsy’ego wywoływana przez wirus z rodzaju Dependowirus, z rodziny Parvoviridae, zwany wirusem choroby Derzsy’ego (DDV) lub parwowirusem gęsim (GPV).
W ostatnich latach w Polsce obserwowany jest gwałtowny rozwój produkcji drobiu wodnego. Wiąże się to ze znacznym wzrostem zagrożenia epizootycznego. Jednym z takich zagrożeń jest choroba Derzsy’ego wywoływana przez wirus
»
PROFILAKTYKA
autor:
Stanisław Milewski
str. 51
Sztandarowym produktem owczym jest jagnięcina ze względu na unikalne walory dietetyczne. Jest mięsem luksusowym, o dużej wartości odżywczej i wysokich walorach sensorycznych, stanowiącym bogate źródło składników mineralnych i witamin. Mleko owcze jest wysoko cenionym artykułem spożywczym i znakomitym surowcem, z którego wytwarzane są produkty o wyjątkowych walorach odżywczych i smakowych. Jest zdrowsze i bogatsze od mleka krowiego w suchą masę, tłuszcz, aminokwasy, związki mineralne i witaminy. Cenne walory jagnięciny i mleka owczego pozwalają postawić tezę, że owce są źródłem żywności funkcjonalnej.
Sztandarowym produktem owczym jest jagnięcina ze względu na unikalne walory dietetyczne. Jest mięsem luksusowym, o dużej wartości odżywczej i wysokich walorach sensorycznych, stanowiącym bogate źródło składników mineralnych i witamin. Mleko
»
Z TERENU
autor:
Włodzimierz A. Gibasiewicz
str. 56
W artykule Poubojowe oznaki okrutnego obchodzenia się z bydłem rzeźnym, opublikowanym w „Życiu Weterynaryjnym” w 2007 r., pisałem, że coraz powszechniejsze staje się zrozumienie konieczności zapewnienia odpowiednich warunków życia zwierzętom gospodarskim. Podnoszone są standardy warunków hodowli, transportu i uboju zwierząt. Już nie tylko „nawiedzeni zieloni” mówią o dobrostanie zwierząt, ale i sami hodowcy oraz producenci.
W artykule Poubojowe oznaki okrutnego obchodzenia się z bydłem rzeźnym, opublikowanym w „Życiu Weterynaryjnym” w 2007 r., pisałem, że coraz powszechniejsze staje się zrozumienie konieczności zapewnienia odpowiednich warunków życia zwierzętom
»
DOBRZE WIEDZIEĆ
autor:
lek. wet. Zygmunt Ptak,
dr n. wet. Jarosław Zajączkowski
str. 58
Jedną z istotnych przyczyn poważnych strat ekonomicznych w hodowli bydła w Polsce są wywołane wieloma czynnikami etiologicznymi biegunki nowo narodzonych cieląt. Najczęściej diagnozuje się zakażenia z udziałem rotawirusów oraz koronawirusów, które w wyniku zaniedbań w utrzymaniu prawidłowej higieny zwierząt często przybierają charakter zakażeń mieszanych z udziałem patogennych szczepów Escherichia coli. Wydaje się, że istotnym czynnikiem wpływającym na pojawienie się choroby jest brak lub niewystarczająca odporność miejscowa w obrębie przewodu pokarmowego wynikająca z podawania nieodpowiedniej jakości siary.
Jedną z istotnych przyczyn poważnych strat ekonomicznych w hodowli bydła w Polsce są wywołane wieloma czynnikami etiologicznymi biegunki nowo narodzonych cieląt. Najczęściej diagnozuje się zakażenia z udziałem rotawirusów oraz koronawirusów,
»
TECHNIKA
autor:
Lucyna Kątska-Książkiewicz
str. 61
Dynamiczny rozwój biotechnologii rozrodu, który nastąpił w drugiej połowie ubiegłego stulecia, zaowocował opracowaniem metod pozwalających na lepsze wykorzystanie potencjału rozrodczego samicy. Zastosowanie w rozrodzie zwierząt takich metod biotechnologicznych jak: przenoszenie zarodków, seksowanie nasienia lub zarodków celem uzyskiwania zwierząt o pożądanej płci, klonowanie zarodkowe i somatyczne czy modyfikacja genomu celem otrzymania zwierząt transgenicznych, spowodowało znaczne zapotrzebowanie na gamety żeńskie oraz zarodki zarówno dla celów hodowlanych, jak i doświadczalnych.
Dynamiczny rozwój biotechnologii rozrodu, który nastąpił w drugiej połowie ubiegłego stulecia, zaowocował opracowaniem metod pozwalających na lepsze wykorzystanie potencjału rozrodczego samicy. Zastosowanie w rozrodzie zwierząt takich metod biotechnologicznych jak: przenoszenie
»
WYDARZENIA
str. 65
Salmonellozy, choroba Mareka oraz zakaźne zapalenie torby Fabrycjusza to główne tematy, na temat których dyskutowali patolodzy drobiu podczas konferencji w Polanicy Zdroju w dniach 15-17 maja 2008 r.
str. 67
W dniach 16-17 kwietnia 2008 r. odbyła się konferencja naukowa zorganizowana przez Katedrę Weterynarii Rolniczej Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Wielkopolski Oddział PTNW oraz firmę Pfizer Animal Health, której hasłem przewodnim była „Sztuczna inseminacja i transfer zarodków u bydła i świń – przebieg wczesnej ciąży”.
W dniach 16-17 kwietnia 2008 r. odbyła się konferencja naukowa zorganizowana przez Katedrę Weterynarii Rolniczej Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Wielkopolski Oddział PTNW oraz firmę Pfizer Animal Health, której hasłem przewodnim
»
str. 70
Podczas 11. edycji „Fermy Świń i Drobiu”, która w dniach 18-20 kwietnia 2008 r. odbyła się tradycyjnie w hali ARENA w Poznaniu, na powierzchni 5 tys. m2 swoją ofertę zaprezentowało 100 firm z kraju i zagranicy. Targi w ciągu trzech dni odwiedzili głównie hodowcy – producenci świń i drobiu.
Podczas 11. edycji „Fermy Świń i Drobiu”, która w dniach 18-20 kwietnia 2008 r. odbyła się tradycyjnie w hali ARENA w Poznaniu, na powierzchni 5 tys. m2 swoją ofertę zaprezentowało
»
str. 72
W dniach 11-12 kwietnia 2008 r. w Państwowym Instytucie Weterynaryjnym – Państwowym Instytucie Badawczym w Puławach odbyła się Międzynarodowa Konferencja Naukowa pt. „Najważniejsze czynniki etiologiczne, patogeneza i najnowsze trendy w profilaktyce i terapii syndromu oddechowego bydła”.
W dniach 11-12 kwietnia 2008 r. w Państwowym Instytucie Weterynaryjnym – Państwowym Instytucie Badawczym w Puławach odbyła się Międzynarodowa Konferencja Naukowa pt. „Najważniejsze czynniki etiologiczne, patogeneza i najnowsze trendy w
»